सी जिङपिङको १० वर्षीय कार्यकालमा चीनको जीडिपी शतप्रतिशत बढ्यो, तेस्रो पटक राष्ट्रपति चयन

गोप्य रुपमा भएको चीनको राष्ट्रपति निर्वाचनमा सी जिङपिङ र्निबिरोध तेस्रो कार्यकालका लागि निर्वाचित भएका छन् ।

सन् २०२३ को अक्टोबर महिनामा चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टी (सिपिसी)को महासचिवमा निर्वाचित भएसँगै सी जिङपिङले तेस्रो पटक राष्ट्रपति पद सम्हालेका हुन् ।

सन् २०१३ को मार्चमा सम्पन्न राष्ट्रपति निर्वाचनमा विजयी भई पहिलोपटक राष्ट्रपतिको कार्यभार सम्हालेका सी जिङपीङले सन् २०१८ को निर्वाचनमा पनि विजय हासिल गरी दोस्रो पटक राष्ट्रपतिको कार्यभार सम्हालेका थिए । चिनियाँ नेताहरूले एक दशकको अवधिमा एकपटक सत्ता हस्तान्तरण गर्ने परम्परालाई तोड्दै उनी तेस्रो पटक पुनः निर्वाचित भएका हुन् ।

सी जिङ्पीङले राष्ट्रपति भई एक दशक काम गरिसकेका छन् र तेस्रो पटकलाई पनि कार्यभार सम्हालेका छन् । १० वर्षको समयमा उनले चिनियाँ सैन्य संयन्त्र बलियो बनाउने देखि चीनलाई दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्रका रुपमा विस्तार गर्न सफल भएका छन् । उनको १० वर्षको कार्यकालमा भएका आर्थिक सुधारका कार्यहरुलाई यस लेखमा उल्लेख गरिएको छ ।

कुल ग्राहस्थ उत्पादनमा शत्प्रतिशत वृद्धि

सी जिङपिङको १० वर्षीय कार्यकालमा चीनको कुल ग्राहस्थ उत्पादन १०० प्रतिशत भन्दा धेरैले बढेको छ । सन् २०१२ मा चीनको कुल ग्रास्थ उत्पादन ८५ खर्ब ३२ अर्ब डलर रहेको थियो भने सन् २०२१ मा चीनको कुल ग्राहस्थ उत्पादन १०७ प्रतिशतले बढेर १७७ खर्ब ३० अर्ब अमेरिकी डलर पुगेको छ ।

कुल ग्राहस्थ उत्पादनको ग्राफ बढ्दै गएता पनि सन् २०१९को डिसेम्बर महिनाबाट फैलिएको कोरोना भाइरसका कारण चीनको जीडिपी दर सन् २०२२मा घटेको छ । कोभिड नियन्त्रणका लागि अपनाएको शून्य कोभिड नीति र रियल स्टेट मार्केट बबल ब्रस्ट हुँदा त्यसको प्रभाव सन् २०२२ को आर्थिक वृद्धि दरमा परेको छ । सन् २०२२ मा चीनको आर्थिक वृद्धि दर ३० वर्ष यताकै कम रहेको थियो । सन् २०२२ मा चीनले ३ प्रतिशतको आर्थिक वृद्धि दर हासिल गरेको छ । कोभिड नियन्त्रणका लागि शून्य कोभिड नीति अवलम्बन गरेको चीनले हाल उक्त नीति खुकुलो बनाएको छ । जसकारण चीनमा औद्योगिक तथा आर्थिक गतिविधिहरुले तीव्र रुप लिएका छन् ।

प्रतिव्यक्ति आयमा उच्च वृद्धि

सी जिङपिङको दोस्रो कार्यकालको अन्त्यसम्ममा चीनको प्रति व्यक्तिमा आकर्षक वृद्धि देखिएको छ ।

विश्व बैंकको तथ्यांक अनुसार सन् २०१२ मा चीनको प्रति व्यक्ति आयदर ५ हजार ९१० अमेरिकी डलर थियो भने सन् २०२१ मा प्रतिव्यक्ति आयदर बढी ११ हजार ८९० डलर पुगेको छ ।

कोभिड–१९का कारण चीनमा गरिबीको रेखा मुनिका मानिसहरुको सङ्ख्या बढेको छ । सन् २०२१मा प्रतिव्यक्ति आम्दानी वृद्धि भएता पनि कोभिडका कारण लकडाउन हुँदा अधिकांश मानिसहरु गरिबीको चपेटामा परेका छन् । ओमिक्रोन भेरियन्ट नियन्त्रणका लागि गरिएको लकडाउनको प्रभाव चीनको आर्थिक वृद्धि दरमा मात्रै नभई प्रति ब्यक्ति आयमा समेत परेको छ । तथापि चिनियाँ कम्यूनिष्ट पार्टीले गरिबी निवारणका लागि विभिन्न आर्थिक स्टीमूलस जारी गरेको छ ।

बेरोजगारी नियन्त्रण

विश्व बैंकको तथ्यांक अनुसार सन् २०२१ सम्ममा चीनमा बसोबास गर्ने मानिसहरुको सङ्ख्या १४ अर्ब १२ करोड रहेको छ । विश्वमै सबैभन्दा धेरै जनसङ्ख्या भएको देशमा चीन शीर्ष स्थानमा रहँदै आएको छ । सन् २०१९ सम्ममा चीनको बेरोजगारी दर ५ प्रतिशत रहेको थियो ।

सन् २०१९मा विश्वव्यापी रुपमा फैलिएको कोरोना भाइरसका कारण चीनको बरोजगारी दरमा वृद्धि भएको छ । सन् २०२२को अन्त्यसम्म पनि कोरोना भाइरसको ओमिक्रोन भेरियन्टले चीन आक्रान्त भएको थियो । महामारीका कारण १९–२४ वर्षसम्मका युवाहरु बेरोजगार भएका थिए । जसकारण १९–२४ उमेरसङ्ख्या बीचको बेरोजगारी दर १९.९ प्रतिशत रहेको तथ्यांक चिनियाँ तथ्यांक विभागले सार्वजनिक गरेको छ ।

सन् २०१२ देखि सन् २०१९सम्म बेरोजगारी दर नियन्त्रण गर्न सक्षम देखिएका सी जिङपिङले कोरोना महामारीको समयमा भने युवा समुदायमाझ बढेको बेरोजगारी दर नियन्त्रण गर्न असक्षम देखिएका छन् । कोभिड नियन्त्रणका लागि उनले अपनाएको शून्य कोभिड नीतिका कारण कलकारखाना तथा उद्योग, व्यवसाय बन्द रहँदा बेरोजगारी दर समेत बढ्दै गएको थियो । तर शून्य कोभिड नीतिलाई लिएर चौतर्फी विरोध हुँदै गएपछि सी जिङपीङले नीति खुकुलो बनाएका छन् । जसकारण पछिल्लो समयमा युवा बेरोजगारी दरमा कमी हुँदै गएको छ ।

सशक्त सैन्य प्रणालीको विस्तार

सी जिङपिङले राष्ट्रपतिको पदभार सम्हालेपछि नै सुरक्षा संयन्त्रलाई बलियो बनाउन लगानी बढाउँदै गएका छन् । सन् २०१२ को दशकमा चीनमा सैन्य सुरक्षामा ९५ अर्ब डलर लगानी गरिन्थ्यो भने सन् २०२१मा उक्त लगानी बढाएर २०९ अर्ब डलर पुर्‍याइएको छ । जिङपिङले चिनियाँ सैनिक व्यवस्थालाई पुर्नसंगठन गर्ने देखि आधुनिकीकरणको कार्य समेत गरेका छन् ।

चीनको सैनिक संयन्त्र एशिया प्यासिफिक क्षेत्रमा सबैभन्दा बलियो मानिन्छ । पछिल्लो समयमा चीनले सुरक्षा व्यवस्थामा बढाएको लगानी र आधुनिक प्रविधिको प्रयोग गरी विस्तार गरेको सैन्य सैयन्त्रका कारण अमेरिकाले चीनले ताइवानलाई हमला गर्न सक्ने चेतावनी दिँदै आएको छ । तथापि चीनले सन् १९७० पछि कुनै पनि देशमा आक्रमण गरेको छैन ।

चीनको सुरक्षा संयन्त्र बलियो बनाउने देखि देशलाई विश्वको दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्रका रुपमा स्थापित गर्ने सम्म सी जिङपिङ आफ्नो भूमिका सशक्त रुपमा निर्वाह गर्दै आएका छन् । तर अथोरिटेरियन व्यवस्था रहेको चीनमा प्रेस स्वतन्त्रता भने हराउँदै गएको छ । पत्रकारहरुलाई बन्दी बनाउने, पत्रकारहरुलाई मार्ने क्रम भने चीनमा बढ्दो छ । पत्रकारहरुको सुरक्षाका लागि गठन गरिएको समितिका अनुसार सन् २०२१ मा ५० भन्दा धेरै पत्रकारहरुलाई बन्दी बनाइएको छ भने अन्तराष्ट्रिय मिडिया हाउसको पत्रकारका लागि चीन आगमनमा नै प्रतिबन्ध लगाइएको छ ।

?  समग्र अर्थतन्त्र र सेयर बजारको नियमित अपडेटका लागि हाम्रो फेसबुक पेजका साथै ट्वीटर र युट्युबमा हामीलाई फलो गर्न सक्नुहुन्छ ।