डलर शक्तिशाली भएसँगै त्यसको गहिरो प्रभाव विश्व अर्थतन्त्रमा पर्दै

डलर थप शक्तिशाली बन्दै गएपछि विश्व वित्त बजारमा अस्थिरता बढेको छ । अमेरिकी मुद्रा बलियो हुँदै जाँदा मुद्रास्फीति दर केही मात्रामा घटेर यसले अमेरिकी नागरिकलाई आवश्यक पर्ने आयातित वस्तु खरिदमा सहयोग गरेता पनि अमेरिका बाहेकका अरु देशमा मुद्रास्फीति दर अझै बढाउँदै गएको हो ।

डलर बलियो हुँदै गर्दा विशेषगरी विकासोन्मुख देशहरुको मुद्रा कमजोर बनेको छ । यसै कारण आयातमा निर्भर देशहरुको विदेशी सञ्चितिमा कमी आएको छ । विदेशी सञ्चिति वृद्धि गर्नको लागि विकासोन्मुख राष्ट्रहरुले औषत ब्याज दर बढाउने प्रक्रिया अघि सारेका छन् ।

यसै क्रममा भारत र मलेसियाले औषत ब्याजदर बढाई पनि सकेका छन् । डलर बलियो भएसँगै विकासान्मुख राष्ट्रमात्रै नभई विकसित राष्ट्रहरु पनि प्रभावित हुन पुगेका छन् । गत साता फेडरल रिजर्भले ब्याज दर बढाएपछि यूरो पाँच वर्ष यताकै कमजोर हुन पुगेको छ । यसैगरी स्वीस फ्रान्क सन् २०१९ यताकै कमजोर हुन पुगेको छ ।

फेडरल रिजर्भले बढाएको औसत ब्याज दर कैयौं विकासोन्मुख तथा विकसित राष्ट्रहरुको लागि टाउको दुखाइको विषय बनेको स्कोटिया बैंकका एसिशा–प्यासिफिक प्रमुख टुली म्याकुलीले बताएका छन् ।

यसका साथै डलर उच्च भएसँगै यसले विकासोन्मुख अर्थतन्त्र भएका राज्यहरुलाई करेन्सी मिसम्याच हुने खतरा बढाउँदै गएको छ ।

अमेरिकी डलरमा ऋण सापटी लिएर आफ्नो स्वदेशी मुद्रामा भुक्तानी गर्ने राष्ट्र, कर्पोरेशन तथा वित्तीय संघसंस्थाहरुको लागि यो खतरा बढ्दै गएको अन्तर्राष्ट्रिय वित्तीय संस्थान (आइआइएफ) मा कार्यकारी उपप्रमुख क्ले लोअरीले जानकारी दिएका छन् ।

यसैगरी आइआइएफले गरेको एक अध्ययन अनुसार युरोप आर्थिक मन्दीको बाटोमा लम्किएसँगै , चीनको आर्थिक वृद्धि दर सुस्ताएपछि र अमेरिकामा वित्तीय वातावरण थप नियन्त्रित हुँदै गएपछि प्राविधिक कम्पनीहरुको विश्वव्यापी वृद्धि दर खुम्चिने तथ्यांकले जनाएको छ ।

यसैगरी मोर्गन स्टान्लीका अर्थशास्त्रीहरुले यो वर्षको आर्थिक वृद्धि दर सन् २०२१ को तुलनामा आधा प्रतिशत हुने आंकलन गरेका छन् । कोभिड–१९ल ले सृजना गरेको आर्थिक अस्थिरता, रुस–युक्रेन युद्ध र चीनमा कोभिड–१९ संक्रमण बढ्दै जानुले उच्च आर्थिक अस्थिरता ल्याउने उनीहरुको भनाइ छ । यस्तो अस्थिरताको समयमा लगानीकर्ताहरुले सुरक्षित ठाउँमा लगानी गर्नतर्फ आकर्षित हुने हुँदा प्राविधिक कम्पनीहरुको आर्थिक वृद्धि नहुने विश्लेषकहरुको अनुमान रहेको छ ।

विश्ववयापी अर्थतन्त्र समस्यामा रहेको बेलामा अमेरिका सुरक्षित भई बसेको हुन्छ । फेडरल रिजर्भले औसत ब्याजदर बढाउँदा विकासोन्मुख देशहरुमा जति असर पर्छ, त्यहि अनुपातमा अमेरिका प्रभावित हुँदैन । फेडले ब्याजदर बढाएपछि विकासोन्मुख राष्ट्रहरुको सेयर बजारमा ४ अर्ब डलर बराबरको घाटा भएको छ । एसियन बन्ड मार्केट ७ प्रतिशतले तल झरेको छ । यो गिरावट सन् २०१३ मा फेडले टेपरिङ गर्दाको समयको भन्दा धेरै रहेको छ ।

फेडले नियन्त्रणात्मक कदम लिएसँगै त्यसको प्रभाव ठूलो मात्रामा अमेरिका बाहिरका देशहरुमा पर्ने नोमुरा होल्डीङ्सका अनुसन्धान प्रमुख रोब सुबरमनले बताएका छन् । अमेरिका भन्दा अरु राष्ट्रहरुको अर्थतन्त्र कमजोर हुनु नै अहिलेको समयको मुख्य समस्या रहेको उनको भनाई छ । डलर बलियो भएसँगै चिनियाँ युहान, जापानी येन, यूरो कमजोर भएका छन् ।

?  समग्र अर्थतन्त्र र सेयर बजारको नियमित अपडेटका लागि हाम्रो फेसबुक पेजका साथै ट्वीटर र युट्युबमा हामीलाई फलो गर्न सक्नुहुन्छ ।